Về miệt đồng bằng sông Cửu Long, các bạn sẽ được thưởng thức món ăn thịt chuột mà bà con ở đây còn đặt với cái tên thú vị “Gà đồng”, được chế biến thành nhiều món ăn vô cùng hấp dẫn.
Ở đồng quê có nhiều loại chuột: chuột cơm, chuột cống nhum…chuột cơm nhỏ con, thân hình thon, bộ lông mướt rượt, bàn chân ửng hồng; Chuột cống nhum cỡ bắp tay, thậm chí có con nặng đến nửa ký lô là chuyện thường, lông cứng và dài như lông heo nái. Cống nhum ngon hơn chuột cơm ở chỗ, thịt vừa ngọt, beo béo, thơm thơm và dai dai. Thức ăn chủ yếu của chuột đồng toàn là đồ cao cấp như: cỏ, rễ non, bắp khoai củ…nên rất sạch sẽ.
Thịt chuột được chế biến thành nhiều món ăn như: nướng, chiên xào lá cách, xào với sả ớt, đậu phộng rang. Đôi lúc còn được nấu canh chua cà ri, nhưng có lẽ một món ăn đặc sản ở đồng quê mà mọi người cho là “tuyệt cú mèo” thì chỉ có món “gà đồng” khía nước dừa.
Chuột ngon nhất là vào mùa “hội gà đồng” từ khoảng tháng 11 đến tháng 6 âm lịch, sa mưa xuống, thức ăn đầy rẫy phủ phê, chuột đồng về vô số kể, tha hồ mà đi bắt. Chuột đồng được bắt bằng nhiều cách đơn giản: đào hang, gài bẫy, đâm chỉa…nhưng hào hứng vui nhộn nhất vẫn là “dặm cù” hay còn gọi là “xây cù”.
Làm chuột nhúng nước sôi hay thui rơm để lột da cho dễ, nhưng mọi người cho là thịt không ngon. Bà con chuộng cách chuột sống chặt bỏ đầu, chân, đuôi rồi lột da, cố giữ lại lớp da dính mỡ. Rọc dưới bụng, rút ruột bỏ, chừa lại gan, rửa sạch từng con.
.jpg)
Củ hành đâm nhuyễn, đường muối tiêu, sa tế, một chút ngũ vị hương, nhắm chừng vừa ăn, xóc đều từng con. Chảo bắc lên bếp cho mỡ vào, tỏi đập dập chờ thật thơm, đặt từng con chuột vào chiên vàng đều, nước dừa nạo đổ vào xâm xấp, để lửa liu riu cho gia vị thấm dần vào thịt. Đợi đến khi nước trong chảo sền sệt, đặc quánh lại, con chuột vàng rượm, bóng nhẫy, thơm ngậy mới bắc chảo xuống, xắp từng con ra đĩa lót rau xà lách bên dưới. Đậu phộng rang đâm nhỏ rắc lên mặt. “Gà đồng” khía nước dừa ăn còn nóng với bánh mì rất “bắt”. Ăn với cơm cũng hấp dẫn. Nếu có thêm bạn thâm giao, lai rai vài xị rượu nếp thì càng vui hơn.
Thời trẻ tuổi sống ở miền quê Nam Bộ không thể nào quên những món ăn đặc sản của miệt đồng theo kiểu cây nhà lá vườn được chế biến từ rắn, rùa, ếch, chuột…lớn lên rời bỏ làng quê về thành phố ít có dịp được ăn những món này, rồi lâu dần thành quên.
Đi chợ gặp chuột làm sẵn, nhìn da trắng nhờ nhờ, tai tái, hay đỏ au lầy nhầy mỡ. nghe nói ban đêm chuột bị gài thuốc, sáng sớm họ đi thu gom, làm chuột chụng nước ngâm với phèn chua cho thịt hết tím bầm. Tự nhiên thấy ớn, hết muốn ăn, thôi đành chịu nhịn cho chắc kẻo ăn vào sinh nhiều bệnh tật khó chữa…
Chỉ khi nào trở lại miền quê, được bạn bè rủ ra đồng, đào hang, dặm cù, trực tiếp tận tay bắt “gà đồng” thứ thiệt, lông mượt, vàng óng, mang về chế biến thành các món ăn dân dã như “gà đồng” khía nước dừa, lúc đó mới có cảm giác thưởng thức thực sự hương vị đồng quê ./.
Từ Thanh Thảo