Chúng tôi đến thăm bà Phạm Thị Mỹ Hạnh, xã Long Tân, huyện Đất Đỏ vào những ngày cuối tháng 4 lịch sử trong không khí cả nước tưng bừng kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025).
Bà Phạm Thị Mỹ Hạnh cùng Đoàn Văn công Bà Rịa Long Khánh biểu diễn tại lễ kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước
Bà Tám, tên thường gọi của bà Phạm Thị Mỹ Hạnh năm nay tròn 80 tuổi nhưng sức khỏe vẫn tốt, thần thái vẫn rất tinh anh và giọng nói vẫn trong trẻo, ấm áp, lưu giữ được từ thời xuân sắc cách đây hơn 60 năm, khi bà còn phục vụ trong Đoàn Văn công Bà Rịa Long Khánh.
Sinh ra trong một gia đình có truyền thống cách mạng, anh trai bà là Phạm Văn Rớt, cán bộ đảng viên hoạt động bí mật bị địch bắt tù đày, bà sớm giác ngộ cách mạng, tham gia đấu tranh biểu tình chống Mỹ ngụy từ năm 16 tuổi.
Tháng 04/1962 khi ấy bà mới 17 tuổi đã thoát ly vào rừng theo cách mạng. Hai năm sau, bà được cử đi đào tạo tại Trường Ca múa nhạc Lam Giang (cạnh sông Vàm Cỏ), ngôi trường nghệ thuật cách mạng đầu tiên của Nam bộ thời chống Mỹ cứu nước. Nhờ hoạt động tích cực, tháng 04/1965 bà vinh dự được kết nạp Đảng, khi mới tròn 20 tuổi đời.
“Tiếng hát trên đường quê hương” do Mỹ Hạnh và Diễm Thúy song ca (Ảnh tư liệu chụp trước năm 1975)
Năm 1972 bà được cử làm bí thư chi bộ, kiêm chính trị viên, đồng thời là Phó Đoàn văn công tỉnh Bà Rịa – Long Khánh. Sau ngày giải phóng, bà là Phó Giám đốc Đài Phát thanh & Truyền hình Đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo. Năm 1984 sáp nhập tỉnh, bà là Giám đốc Đài Phát thanh & Truyền hình tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu.
Bà Phạm Thị Mỹ Hạnh tại buổi lễ gặp mặt những người tham gia kháng chiến tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu
Những dấu mốc vẻ vang trong sự nghiệp cách mạng của bà, chỉ nói lên phần nào công lao to lớn mà bà đã đóng góp hy sinh cả tuổi thanh xuân cho cách mạng. Không thể kể hết những gian khổ ác liệt khi đất nước còn mịt mù khói lửa chiến tranh; không thể kể hết những gian nan vất vả của cuộc chiến với những ngày đói ăn, thiếu mặc, đau ốm, bệnh tật, thiếu thuốc men… Không thể kể hết những ngày sống giữa rừng sâu sốt rét, tóc rụng, anh em trong đoàn thay nhau đi đào củ khoai, củ chụp, củ nần nấu cháo thay cơm…
Giữa những cơn mưa bom, bão đạn, những trận càn ác liệt, bà vẫn cùng đoàn văn công có mặt ở khắp mọi nơi: Vùng căn cứ, ngoài mặt trận hay trong ấp chiến lược của địch. Các nghệ sỹ, diễn viên của Đoàn Văn công Bà Rịa Long Khánh luôn sẵn sàng phục vụ bộ đội và đồng bào với vai trò vừa là diễn viên, vừa là chiến sĩ cầm súng, khiêng thương, tải đạn, bất cứ nhiệm vụ nào cũng đều hoàn thành tốt.
Những buổi diễn, đêm diễn, ngay giữa chiến hào, ngay trong lòng địch, đã thu hút đông đảo bà con đến xem và ủng hộ. Những ánh mắt thân thương trìu mến của đồng bào, cũng như của các chiến sĩ bộ đội ta luôn là nguồn động viên giúp đoàn và các nghệ sỹ, chiến sĩ vượt qua khó khăn gian khổ để tiếp tục gây dựng phong trào, tiếp tục biểu diễn, tiếp tục ca hát.
Có thể khẳng định rằng, các thành viên của đoàn thực sự là những chiến sĩ xung kích trên mặt trận văn hóa tư tưởng, cùng với các đoàn văn công các địa phương khác, tạo thành một cuộc đồng khởi văn nghệ cách mạng, lan tỏa khắp địa bàn Nam bộ, góp phần quan trọng cùng quân dân cả nước làm nên chiến thắng lịch sử vĩ đại 30/4/1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
50 năm đã đi qua, chiến tranh đã lùi về quá khứ, đất nước thống nhất, hai miền Nam - Bắc sum họp một nhà… thế nhưng bà và những người nghệ sỹ, chiến sĩ năm xưa vẫn không sao quên được ký ức chiến tranh với những lần đi tìm xác đồng đội, đào huyệt chôn cất, tiễn đưa những người đồng chí, anh em, hóa thân vào đất mẹ anh hùng.
Năm tháng qua đi, dấu tích chiến tranh cũng sẽ mờ phai, nhưng âm hưởng của những giọng ca tiếng hát đầy hào sảng, đầy khí phách hiên ngang vượt qua bom đạn ngày ấy sẽ còn mãi với thời gian.
Đại tướng Phan Văn Giang và Bí thư Tỉnh ủy Phạm Viết Thanh tại buổi lễ gặp mặt những người tham gia kháng chiến tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu
Nhờ những cống hiến đóng góp to lớn trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, năm 1984 bà Phạm Thị Mỹ Hạnh được Đảng, Nhà nước xét tặng Huân chương kháng chiến hạng Nhất, Huy hiệu 55 tuổi Đảng. Ngoài ra bà còn được Thủ tướng Chính phủ trao tặng danh hiệu “Chiến sĩ thi đua toàn quốc”, bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và nhiều danh hiệu cao quý khác.
Nhưng có lẽ phần thưởng cao quý nhất dành cho bà Phạm Thị Mỹ Hạnh chính là tình cảm thương yêu của các chiến sĩ bộ đội và của đồng bào Nam bộ trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước dành cho Đoàn Văn công Bà Rịa Long Khánh trong đó có bà./.
Bà Phạm Thị Mỹ Hạnh biểu diễn tại buổi lễ gặp mặt những người tham gia kháng chiến tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu
Đoàn văn công Bà Rịa Long Khánh biểu diễn tại lễ gặp mặt những người tham gia kháng chiến tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu
Đào Quốc Thịnh